۲۰:۴۶ – ۰۷ مهر ۱۴۰۴
باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی – محمد حسین امید، رئیس دانشگاه تهران، در برنامه چرخ یادآور شد که تا چند سال پیش، چندین دانشگاه ایرانی در بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار داشتند، اما اکنون تنها دانشگاه‌های تهران و علوم پزشکی تهران زیر رتبه ۵۰۰ باقی مانده‌اند. این افت رتبه به دلیل محدودیت‌های بین‌المللی، کاهش منابع مالی و وابستگی کامل به بودجه دولتی است. باوجود این چالش‌ها، حفظ جایگاه کنونی دانشگاه تهران نتیجه ایثار، قناعت و تلاش اساتید و دانشجویان است.
رئیس دانشگاه تهران بیان کرد که رتبه‌بندی‌های جهانی اکنون به معیاری معتبر برای ارزیابی کیفیت دانشگاه‌ها تبدیل شده و تمامی مؤسسات آموزش عالی در تلاشند جایگاه خود را در چارچوب این شاخص‌ها بهبود بخشند.
او افزود که شاخص‌های رتبه‌بندی فقط بر انتشار مقالات تمرکز ندارند، بلکه شامل ارتباطات بین‌المللی، مشارکت دانشگاه در حل مسائل ملی و نوآوری‌های فناورانه نیز می‌شوند.
او همچنین اشاره کرد که دانشگاه‌های ایران در بیش از دو دهه اخیر نتوانسته‌اند تجهیزات آزمایشگاهی خود را به‌روزرسانی کنند و فرصت‌های مطالعاتی برای اساتید و دانشجویان به‌شدت کاهش یافته است؛ به طوری که زمانی ۱۵ تا ۲۰ درصد اعضای هیئت علمی در فرصت‌های بین‌المللی شرکت می‌کردند، اما اکنون این تعداد به انگشتان دو دست رسیده است.
امید از برنامه سه‌ساله ارتقای رتبه دانشگاه خبر داد و گفت که با صرفه‌جویی، تنوع‌بخشی منابع درآمدی و همکاری نزدیک با دانشگاه علوم پزشکی تهران، صندوقی برای حمایت از پژوهشگران و طرح‌های مشترک ایجاد شده است. او ابراز امیدواری کرد که ظرف سه سال آینده رتبه دانشگاه را از بازه ۴۰۰ تا ۵۰۰ به زیر ۴۰۰ ارتقا دهند.
وی «طرح خودگردانی دانشگاه‌ها» را یکی از نقاط روشن این مسیر دانست و بیان کرد که در دانشگاه‌های برتر جهان، سهم دولت در تامین بودجه تنها ۲۰ تا ۴۰ درصد است و مابقی از طریق فروش دانش فنی، قراردادهای کلان، شهریه متناسب با مقاطع تحصیلی و کمک خیرین تأمین می‌شود. دانشگاه تهران آمادگی دارد با واگذاری اختیارات، به عنوان یک مؤسسه عمومی غیردولتی اداره شود تا هم پاسخگوی دولت و هم مردم باشد.
رئیس دانشگاه تاکید کرد که به منظور جلوگیری از آسیب به عدالت آموزشی، نهاد‌های واسطی پیش‌بینی شده‌اند تا شهریه دانشجویان مناطق یا رشته‌های خاص را پوشش دهند و آموزش‌ها بر اساس نیاز بازار کار طراحی شود، در حالی که حمایت از علوم پایه و رشته‌های استراتژیک ادامه خواهد داشت.
امید گفت که با منابع حاصل از خودگردانی، نه تنها آموزش توسعه می‌یابد بلکه ظرفیت پارک فناوری برای استقرار صدها شرکت دانش‌بنیان متقاضی گسترش خواهد یافت. همچنین شبکه اینترنتی دانشگاه تهران به عنوان نمونه موفقی مطرح شده که در رتبه‌بندی‌های اخیر به بهبود جایگاه و تقویت حضور اجتماعی دانشگاه کمک کرده است.
وی خبر داد که دانشگاه‌های سطح یک کشور آماده همکاری مستقیم با دولت در حل بحران‌های ملی هستند و دولت موضوع مدیریت منابع آب را به دانشگاه‌ها سپرده است. شورایی متشکل از نمایندگان وزارتخانه‌ها و اساتید برجسته تشکیل شده تا ظرف سه تا چهار ماه بسته پیشنهادی مدیریت منابع آب را ارائه دهند که در صورت موفقیت، این الگو به سایر حوزه‌ها نیز تعمیم خواهد یافت.
او در پایان اظهار امیدواری کرد که با حمایت دولت و همراهی اساتید و دانشجویان، دانشگاه تهران بتواند با نوآوری، انعطاف‌پذیری و مسئولیت اجتماعی، دوباره به جایگاه شایسته خود در رقابت جهانی بازگردد.
