۱۷:۴۷ – ۱۹ خرداد ۱۴۰۴
باشگاه خبرنگاران جوان؛ جواد فراهانی – دانشمندان توانسته‌اند پرانرژی‌ترین انفجارهای کیهانی را شناسایی کنند که شدت آن‌ها نسبت به تمامی پدیده‌های کیهانی ثبت شده پیشین بی‌سابقه است.
این انفجارها که «انفجارهای هسته‌ای شدید» (ENTs) نامیده می‌شوند، هنگامی رخ می‌دهند که ستارگان بزرگ و بسیار بزرگ‌تر از خورشید به سیاهچاله‌های ابرپرجرم نزدیک می‌شوند؛ جایی که نیروی گرانشی شدید آن‌ها را متلاشی کرده و مقادیر عظیمی از انرژی را آزاد می‌کنند که در سرتاسر کیهان منتشر می‌شود.
این کشف دریچه‌ای نوین به فهم پدیده‌های کیهانی خشن گشوده است. دکتر جیسون هینکل، پژوهشگر ارشد، بیان می‌کند که این انفجارها با پدیده‌های معمول خرد شدن ستارگان تفاوت بنیادی دارند. او می‌گوید: سال‌هاست شاهد نیروهای جزر و مدی گرانشی که ستارگان را متلاشی می‌کنند هستیم، اما این انفجارهای جدید بسیار متفاوت بوده و تا ده برابر روشنایی بیشتری نسبت به نمونه‌های معمولی دارند. این پدیده‌ها نه تنها بسیار درخشان‌ترند، بلکه درخشندگی خود را برای سال‌ها حفظ کرده و حتی از درخشان‌ترین ابرنواخترهای شناخته شده هم جلو می‌زنند.
دانشمندان در بیان میزان انرژی این انفجارها توضیح می‌دهند که قوی‌ترین ابرنواختر شناخته شده، در طول یک سال معادل انرژی‌ای که خورشید در ۱۰ میلیارد سال آزاد می‌کند، انرژی تولید می‌کند؛ در حالی که انفجارهای هسته‌ای شدید تنها در یک سال می‌توانند ۱۰۰ برابر این مقدار انرژی آزاد کنند.
این یافته جذاب به طور تصادفی در حین تجزیه و تحلیل داده‌های تلسکوپ فضایی گایا در آژانس فضایی اروپا اتفاق افتاد. محققان نورهای غیرمعمولی دیدند که مدت زمان درخشندگی‌شان بسیار طولانی‌تر از حالت عادی بود و ویژگی‌های خاصی داشتند.
دکتر هینکل درباره ماهیت فرآیند پژوهش توضیح می‌دهد که چالش اصلی تفسیر این داده‌ها بود. تلسکوپ گایا تنها تغییرات در روشنایی را نشان می‌دهد و ماهیت دقیق پدیده‌ها را مشخص نمی‌کند. اما وقتی این درخشش‌های چندساله در مراکز کهکشان‌های دور مشاهده شد، متوجه شدند که با پدیده‌ای منحصر به فرد مواجه‌اند.
پس از سال‌ها تحقیق و بررسی دقیق، این تیم موفق به تایید وجود این پدیده جدید شد که نه تنها چشم‌انداز جدیدی برای شناخت جهان باز می‌کند، بلکه ابزاری قدرتمند برای مطالعه سیاهچاله‌ها فراهم می‌آورد.
با این حال، مشاهده این پدیده‌ها همچنان چالشی بزرگ به شمار می‌آید زیرا آن‌ها بسیار نادر هستند؛ تقریباً ۱۰ میلیون برابر نادرتر از ابرنواخترها. با این وجود، پژوهشگران به نسل آینده تلسکوپ‌های پیشرفته مانند رصدخانه ورا روبین و تلسکوپ فضایی روم امیدوارند که بتوانند رازهای بیشتری از این انفجارهای شگفت‌انگیز کیهانی را کشف کنند.
این مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.
منبع: ایندیپندنت
