۲۲:۲۶ – ۱۷ شهريور ۱۴۰۴
باشگاه خبرنگاران جوان؛ پریزاد اقبالی – حسین افشین، معاون علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در مراسم اعطای جایزه امشب ششمین دوره جایزه مصطفی (ص) در تهران گرد هم آمده است. این جمع نه تنها برای اهدای جوایز به برگزیدگان است، بلکه برای نشان دادن این است که اسلام هنوز زنده و پویا است. زنده است، چرا که هنوز نمی‌توان دید، دیدنی که دیگران نمی‌بینند، دیدنی که نامی ندارد و ساختنی که می‌تواند زندگی را دگرگون کند.
افشین بیان کرد: در دنیای علم، قانون ساده‌ای حکمفرماست: ابتدا دیدن، سپس دانستن. ولی دیدن صرفاً نگاه کردن نیست؛ دیدن یعنی درک چیزی که هنوز شکل نگرفته و به تصویری تبدیل نشده است، و برای ارزیابی آن ابزار ساخته‌اند. علم با چشم‌های ساده پیش نمی‌رود، بلکه با فهم ساختارها پیشرفت می‌کند. در زیست‌بوم طبیعی، شیر و آهو روزانه با هم رقابت نمی‌کنند بلکه با طبیعت مقابله می‌کنند و اگر دیر ببینند حذف می‌شوند. اما در زیست‌بوم علم، دید زودتر نقشه آینده را ترسیم می‌کند و معادله را بازنویسی می‌کند؛ دیگران ناچارند در زمین او بازی کنند.
وی افزود: جایزه مصطفی (ص) تنها یک لحظه نیست، بلکه یک زاویه دید است. زاویه‌هایی که امکان فرار از سطح به عمق، از مسائل به ساختارها، از مسائل به مدل‌ها و از مدل‌ها به راه‌حل‌هایی که واقعیت جهان را تغییر می‌دهند، می‌دهند. این جایزه فقط برای نوشتن مقاله یا جمع‌آوری داده نیست، بلکه برای خلق آثاری است که می‌توانند تغییر ایجاد کنند؛ راهی برای درمان بیماری، روشی برای دسترسی به انرژی پاک، مدلی برای حل بحران زیست‌محیطی، یا ابزاری برای فهم جهان.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: این‌ها فقط حوزه‌های تخصصی نیستند، بلکه اقلیم‌های اثر و جغرافیای نوینی از قدرت را شکل می‌دهند. امشب ما تجلیل می‌کنیم کسانی را که در این جغرافیای جدید گام نهاده‌اند و چه نیکوست که این آیین در روزهایی برگزار می‌شود که به نام وحدت مزین است؛ هفته‌ای که میلاد پیامبر رحمت است و بیش از آن، سازندگی آینده مشترک برای امت واحده است.
او ادامه داد: وحدت تنها یک واژه سیاسی نیست. در دنیای امروز، به معنی به‌اشتراک‌گذاری زیرساخت‌های علمی، داده‌های پژوهشی و افق‌های فناوری است. یعنی پژوهشگری در هند داده‌هایش را با آزمایشگاهی در مالزی به اشتراک بگذارد و دانش‌آموزان در ایران ایده‌های خود را با تیمی در ترکیه به کار گیرند. اگر جهان اسلام می‌خواهد در معادله علم حضور داشته باشد، باید از تفاوت‌ها عبور کند، نه برای حذف، بلکه برای همافزایی؛ و این جایزه نمونه‌ای از همین وحدت است. نام‌ها متفاوت‌اند، ولی افق یکی است: آینده‌ای که خودمان بسازیم.
آیا می‌توان در این شب از آینده سخن گفت و از حوادث پیش رو غافل ماند؟ درهای گذشته، آسمان منطقه را برای هفته‌ای تاریک کرد، ولی ما آموختیم که حتی در آسمان تار، چیزهایی وجود دارد که راه را روشن می‌کنند. این جنگ فناوری با ترس و وحشت، نبردی میان رژیمی است که با ترس حکومت می‌کند و کشوری است که می‌خواهد با دقت دفاع کند. ما برای اثبات نیازی به فریاد نداریم؛ همین که پاسخ متناسب می‌دهیم نشان از شناخت اندازه‌هاست و این یعنی تمدن.
تمدن یعنی در مواجهه با تهدیدها می‌دانی کجا بایستی بایستی و کجا بروی؛ و اگر علم به ما چیزی آموخته، این است که حتی دفاع نیز باید با دانش باشد، نه با خشم. قرآن کریم مسیر ما را به زیبایی ترسیم کرده است: علم آدم از شما کل‌ها علم آغاز شد. لحظه‌ای که انسان حقایق را شناخت، تعریف کرد و بر اساس آن عمل نمود.
اگر جهان اسلام می‌خواهد دوباره شروعی تازه داشته باشد، باید از همین نقطه آغاز کند؛ از بازتعریف خود، از بازتعریف آینده و سهم خود در معادله علم جهانی. برگزیدگان محترم، شما تنها مسیر علمی را طی نکرده‌اید، بلکه نقطه اثر ساخته‌اید. تأثیر شما تنها در آزمایشگاه نبوده، بلکه در تغییر جهان اطرافتان بوده است. شما اندیشه را به عمل تبدیل کرده‌اید و چیزی آفریده‌اید که پیش از شما وجود نداشته؛ و همین است که معادله را تغییر می‌دهد. علم دیگر فقط تغییر محتوا نیست؛ علم یعنی تولید اثر؛ و در پایان، اگر قرار باشد تنها یک جمله از امشب در ذهن بماند، این باشد: در جهانی که همه می‌دانند، تنها کسی برنده است که زودتر می‌بیند، و ما امشب دیده‌ایم.
